این همایش به همت دانشگاه پیام نور مرکز اردستان و با مشارکت و همکاری اداره آموزش و پرورش و شهرداری این شهر با حضور دکتر محمود رضا کوه کن استادیار رشته تاریخ و رئیس دانشگاه پیام نور مرکز نائین و جناب آقای دکتر قربانعلی ابراهیمی استادیار رشته زبان و ادبیات فارسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد و مولف کتاب واژه نامه گویش اردستانی، در سالن همایش های این دانشگاه برگزار گردید.
در ابتدای مراسم رئیس دانشگاه پیام نور مرکز اردستان ضمن عرض خیر مقدم و خوش آمد گویی به شرکت کنندگان در این همایش بیان داشت : هر زبان، تاریخ، آداب و رسوم و فرهنگ آن جامعه را معرفی میکند، زبانها و گویشها با خود حاوی هویت فرهنگی مناطق هستند.
دکتر محمد ابراهیم ایرج پور در ادامه اظهار داشت: زبان و به ویژه گویش های محلی از آنجا که به صورت روزمره به آن نیاز داریم و همواره از آن درحال استفاده ایم مورد بی توجهی واقع شده و شهرهایی همچون اردستان که زبانشان ریشه گویشی دارد، به این گنج پنهان بی توجه هستند و متاسفانه نسل جدید چندان توجهی به آن ندارند و در حفظ آن باید کوشا باشند.
فرماندار اردستان نیز در این همایش گفت: همایش ملی معرفی گویش اردستانی و نقش این شهرستان در تاریخ و فرهنگ و ادب ایران اسلامی در اردیبهشت 1397 در همین دانشگاه برگزار میشود.
علیرضا غیور با ابراز خشنودی از برگزاری این همایش در هفته فرهنگی شهرستان اردستان، اظهار داشت: هدف مهمی که در این همایش داریم، پرداختن به گویش اردستانی است تا بتوانیم آن را حفظ کرده و برای نسلهای آینده نیز ماندگار کنیم.
وی با بیان اینکه دانشجویان، دانشآموزان و جوانانی که اطلاعی از گویش اردستانی ندارند میتوانند از این همایش به عنوان یک فرصت استفاده کنند، خاطرنشان کرد: زبان قومی و محلی معرف فرهنگ هر منطقه است و فرهنگ اصیل شهرستان که گویش آن است باید با تلاشهای فراوان حفظ شود.
فرماندار اردستان خاطر نشان کرد: دانشگاه و آموزش و پرورش با همکاری یکدیگر میتوانند به تقویت گویش شهرستان کمک کرده و برای گسترش آن با توجه به ظرفیتهای موجود اقدام کنند.
غیور با بیان اینکه در سال آینده همایش ملی گویش اردستانی برگزار میشود، خاطر نشان کرد: گویش اردستانی دارای قدمت چندین هزار ساله و ریشه در زبان اوستا و فارسی باستان دارد.
سپس دکتر قربانعلی ابراهیمی، استاد دانشگاه و نویسنده کتاب گویش اردستانی گفت: گویش اردستانی ویژگیهای خاصی از نظر آوا شناسی دارد و تنها گویشی در ایران است که 16 مصوت دارد.
وی با بیان اینکه کتاب واژگان گویش اردستانی توسط اداره کل ارشاد استان اصفهان به عنوان کتاب سال در زمینه گویش شناسی معرفی شده، اظهار داشت: یکی از شاخههای زبان فارسی گویش اردستانی است که در منطقه کویر مرکزی هنوز با آن تکلم میشود.
ایشان در ادامه با اشاره به اینکه کتاب واژگان گویش اردستانی ماحصل چندین سال کار با همکاری علیرضا عظیمپور اردستانی است، تصریح کرد: در این کتاب مقدماتی در مورد گویش اردستانی، دستگاه صرف آن و واژگان اردستانی آمده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه این کتاب نسبت به کارهای کوچکی که از زمان 1933 میلادی به وسیله هارود بیگی و پیرنکوک در یک مقاله مختصر انجام شده کاملتر است، تصریح کرد: گویش اردستانی در محدوده گویشهای کویر مرکزی دسته بندی میشود و این گویش ویژگیهای جالبی از نظر آواشناسی دارد.
ابراهیمی با بیان اینکه تنها گویش ایران که دارای 16 مصوت است گویش اردستانی بوده و برخلاف همه گویشهای ایران که 6 مصوت دارند این گویش 16 مصوت دارد، اظهار داشت: این گویش از دستگاه صرفی خاص خود استفاده میکند و واژگان قدیمی آن به جا مانده است. گویش اردستانی میراثدار بخش عمدهای از آثار گمشده زبان فارسی است و میتواند به گویش شناسان برای ترسیم فضای کلی تر زبان فارسی کمک کند.
در ادامه دکتر محمود رضا کوه کن عضو هیات علمی و رئیس دانشگاه پیام نور مرکز نائین در جایگاه حاضر و اظهار داشت مردم اردستان از نژاد اصیل ایرانی هستند زبانی که آن ها دارند هزار سال سابقه دارد و اوستایی است و متذکر شد که فارسی یک زبان ،اصفهانی یک لهجه و اردستانی یک گویش است.
ایشان با اشاره به برخی از ویژگی های این گویش از جمله: عدم وجود مذکر و مونث در گویش اردستانی، معرفه و نکره بوسیله "او" آخر کلمه، استفاده کمتر از کسره گفت ادبیات رابط میراث فرهنگی یک کشور از نسلی به نسل دیگر است و در اردستان بین دنیای اساطیری و تاریخی ما ارتباط ایجاد میشود و اردستان خواستگاه اسطوره ای شرقی است و پایتخت اردوان چهارم اشکانی بوده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردستان نیز با بیان اینکه گویش اردستانی از گویشهای قدیم فارسی باستان است که در منطقه اردستان رواج داشته و مردم هنوز به این گویش صحبت میکنند، گفت: گویش اردستانی ریشه در زبان پهلوی و اوستا دارد و بسیار روان است.
محمدرضا صدوقی با بیان اینکه سازمان میراث فرهنگی ضربالمثلها و لغات گویش اردستانی را جمعآوری و ثبت این گویش را به عنوان میراث ناملموس منطقه اردستان در دست اقدام دارد، اظهار داشت: هنوز در اردستان به مسجد، "مزگه" میگویند و "مزگه" یعنی "خانه خدا" و این خود ریشههای باستانی این زبان را میرساند.
وی با بیان اینکه مردم این منطقه چون کشاورز و دامدار بودند بیشتر گویش آنها با این حرفه در ارتباط است، افزود: تا کنون بیش از 300 ضرب المثل خاص در گویش اردستانی شناسایی شده است.
در ادامه این همایش گروه شعرخوانی دختران ارگ دستان به همخوانی شعری درباره اردستان با پوشش اسلامی محلی اقدام کردند و سپس شعرای نامدار اردستان به قرائت اشعاری با گویش اردستانی پرداختند.
به همین مناسبت در حاشیه این همایش نمایشگاه عکس دایر گردید که آثار تاریخی و اماکن شهر اردستان را با نگاهی متفاوت و انتزاعی به تصویر کشید و همچنین نمایشگاه کتاب جهت آشنایی دانشجویان و کارکنان با مجموعه آثار نویسندگان اردستانی و تشویق روحیه مطالعه و کتابخوانی در بین ایشان، برپا شد.
در پایان مراسم از سخنرانان و اعضای گروه شعر خوانی ارگ دستان با اهدای هدیه به رسم یادبود تجلیل و قدردانی به عمل آمد.